Londra'da açılan '1001 Buluş; Dünyamızın İslami Mirasını Keşfet' adlı sergide İslam uygarlığının batının bilim-sanat ve teknolojiye yaptığı katkıları tarihi eserlerle anlatıyor. İngiltere'nin başkenti Londra'da Bilim, Teknoloji ve Medeniyet Vakfı tarafından gerçekleşen '1001 İcat-İslam Mirası' adlı sergide tarihte Müslüman bilim adamlarının bulduğu icatlar sergileniyor. Sergilenen icatlar arasında El-Cezire'nin bulduğu 'fil saat' ve su ile çalışan 'çizgi saat', bugün hala ameliyatta kullanılan bıçak, makas gibi aletlerin yanı sıra günlük hayata ışık tutan yüzlerce buluş Londra'daki Bilim Müzesi'nde (Science Museum) ziyaretçilere tanıtlıyor.
Bir hafta sürecek olan sergide Türk-Osmanlı tarihine ait çok sayıda icat da yer alıyor. Sergide 18. yüzyıldan kalma Türkiye'den getirilen kılıç dikkat çeken eserler arasında yer alıyor. Bir diğer önemli buluş ise yine yüzyıllar öncesine ait Türkiye kaynaklı 'fil saat', ziyaretçilerin dikkatini çeken objelerden biri.
Dün açılışı yapılan sergiye İngilizler oldukça yoğun ilgi gösteriyor. Müslüman dünyasının günümüz teknoloji ve bilimin geldiği noktaya yaptığı katkıyı ön plana çıkarma amacını taşıyan serginin organizatörlerinden Profesör Dr Salim El-Hassani, Türkiye'nin İslam mirasının oluşmasında önemli bir faktör olduğuna inandığını belirtiyor.
Bilim Müzesi'nde sergilenen eserlerin çoğu, İslam dünyasının en ileri, Avrupa'nın ise karanlık Orta Çağ dönemine ait olduğu belirtiliyor.
Geleneksel hale gelen 'İslam Uygarlığı' sergisi, her yıl farklı bir şehir ya da mekanda düzenleniyor. Sergi en son geçtiğimiz yıl İngiliz Parlamento Binası'nda düzenlenmişti. 2008 yılında Manchester şehrinde düzenlenen sergiye, İslam Konferansı Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmelettin İhsanoğlu da katılmıştı.




AMELİYAT

Ünlü doktor El Zehravi, 1000 yılı civarında, 1500 sayfalık bir resimli ansiklopedi yayınladı. Ameliyatın içeriklerini anlatan bu ansiklopedi yayınlandığı günden itibaren 500 yıl boyunca Avrupa'ya doktorların başvurduğu bir kaynak oldu. El Zehravi'in birçok keşfi arasında, erimekte olan kedi bağırsağını yaraları dikmekte kullanmak da vardı. El Zehravi ayrıca, ilk sezaryen ameliyatını gerçekleştirdi ve ilk forsepsi icat etti.

HASTANELER

Hasta koğuşları ve eğitim odalarıyla bugün bildiğimiz anlamda hastanelerin temelleri, dokuzuncu yüzyılda Mısır'a atıldı. Bilinen ilk hastanelerden biri 872 yılında Kahire'ye kurulan Ahmed bin Tolun hastanesiydi. Tolun hastanesi hasta olan herkese gerekli bakımın gösterilmesi şeklindeki Müslüman geleneği dolayısıyla ihtiyaç sahiplerini bedava tedavi ederdi. Kahire'ye temeli atılan modern hastaneler, kısa zaman içinde tüm Müslüman dünyasına yayıldı.


MANİVELA

Devrimsel manivela bağlantılı mil sistemi dahil olmak üzere, modern dünyada kullanılan birçok otomatik sistem ilk kez Müslüman dünyasında kullanılmaya başlandı. Devirli hareketi, doğrusal harekete çevirmeye yarayan manivela ağır nesnelerin kolaylıkla kaldırılabilmesini sağladı. El Cezari tarafından 12'nci yüzyılda keşfedilen bu teknoloji, dünya çapına yayılarak, bisikletten içten yanmalı motorlara kadar birçok icadın önünü açtı.


DİŞ FIRÇASI

Diş fırçası kullanımını ilk kez, 600'ü yıllarda Hz. Muhammed döneminde yaygınlaşmaya başlamıştı. Misvak ağacından alınan dalları kullanan Hz. Muhammed, dişlerini temizler ve nefesini tazelerdi. Misvaka benzerlik gösteren malzemeler bugün üretilen diş macunlarında kullanılmaktadır.


MÜZİK

Müslüman müzisyenlerin yaptığı müzikler, sekizinci yüzyılda yaşamış olan Frank kralı Şarlman döneminden itibaren Avrupa'yı etkilemeye ve Bağdat ve Cordoba'ın müziğiyle rekabet etmeye başladı. Ortadoğu'dan Avrupa'ya gelen birçok enstrümanın arasında lavta ve kemanın atası diyebileceğimiz rahab da bulunuyordu. Ayrıca modern müzik ölçülerinin de Arap alfabesinden doğduğu söylenmektedir.


OPTİK

Çok bilinmeyen bir gerçek de optik alanındaki ilk büyük adımların Müslüman dünyasında atılmış olmasıdır. 1000 yılı civarında İbni Heysem, insan gözünün nesnelerden yansıyan ve göze giren ışık huzmeleri sayesinde bu nesneleri görebildiğini kanıtladı. İbni Heysem böylece Öklid ve Batlamyus'un ışığın göz tarafından saçıldığı teorilerini de yanlışlamış oldular. Bu büyük Müslüman fizikçisi ayrıca, optik sinirle beyin arasındaki bağlantı sayesinde nesnelerin dik görülmesini sağlayan karanlık kutu (camera obscura) tekniğini keşfetti.


CEBİR

Cebir kelimesi, İranlı matematikçi Harezmi'nin dokuzuncu yüzyılda yayınladığı ünlü Hesab ül-Cebir vel-Mukabele (Düşünce ve Denge Hesapları) isimli tezinden gelmektedir. Yunan ve Hindu sistemlerinin köklerine dayanan yeni cebir düzeni, rasyonel sayıları, irrasyonel sayıları ve geometrik büyüklükleri birleştirici bir sistemdi. Harezmi, üslü sayılar fikrini de ilk kez ortaya atan kişiydi.


ÜNİVERSİTE

Genç prenses Fatima el-Firhi 859 yılında Fas'ın Fez kentinde birinci seviye eğitim sunan bir üniversite açtı. Kız kardeşi Miriam, üniversiteye bitişik bir cami kurdu ve iki yapı birden Karaviyyin Medresesi'si oluşturdu. Yaklaşık 1200 yıl sonra hala açık olan medresenin, İslam geleneğinin temel değerlerini öğrenmek için ayrı bir yere sahip olduğu ifade ediliyor. Ayrıca, El Firhi kardeşlerin dünya çapındaki genç Müslüman kadınlara örnek olması umuluyor.


UÇAK


Abbas bin Firnas, uçmak için bir araç geliştiren ve uçmayı başaran ilk insandı. Dokuzuncu yüzyılda kanatlı bir araç geliştiren Firnas, bir nevi kuş kostümü ortaya çıkardı. Firnas, İspanya'nın Cordoba şehrinde giriştiği ilk denemesinde havalanmayı başardı ve yere düşüp belini kırmadan önce birkaç dakika uçmayı başardı. Firnas'in tasarımları şüphesiz yüzyıllar sonra ünlü İtalyan sanatçı Leonardo da Vinci'yi etkilemişti.


KAHVE

Kahve ilk olarak dokuzuncu yüzyılda Yemen'e üretildi. İlk kullananlar, uzun ibadet gecelerinde ayık kalmaya kalan Sufilerdi. Sonradan bir grup öğrenci tarafından Kahire'ye getirilen kahve, kısa bir süre içinde bütün bölgeye yayıldı. 13'ncü yüzyılda Anadolu'ya ulaşan kahve, 16'ncı yüzyılda Venedikli bir tüccar sayesinde İtalya'ya getirilerek ilk defa Avrupalılarla buluştu.