Bilgisayarlar hayatımızın çok önemli bir parçası ve en önemli verilerimizi de barındıran bu araçlar, arızalar sonucu büyük kayıplara da yol açabiliyor.

İş verileri, muhasebe kayıtları, yazılar, şiirler, dijital fotoğraflar ve videolar... İster ticari, ister kişisel olsun verilerimiz bizim için önemli. Kayıpları büyük sıkıntıya yol açabiliyor.

Veri kayıplarına karşı korunmak için sistemde barındırılan verilerin düzenli olarak yedeklenmesi gerekiyor. RAID gibi sistemler maliyet açısından külfet getiriyor. Bulut bilgi işlem sistemleri henüz çok genç, ancak kullanılabilir. Yedek sabit diskler ve DVD'ler en sık kullanılan çözüm.

Ancak bazen verileri yedeklemeyi unuttuğumuz oluyor. Otomatik yedeklemede bile ayarlanan tarih aralığına az bir zaman kala önemli kayıplara uğramak mümkün. İşte böyle durumlarda ne yapmak gerekiyor?
Makalemizde kısa ve öz bir şekilde atılması gereken adımları, kullanılabilecek ücretsiz bazı araçları ve veri kurtarma ile ilgili gerçekleri sizlerle paylaşıyoruz...

Geri dönüşüm kutusundan geri dönüş

Çöp kutusundan getirmek en kolayı

 Çalışma esnasında kazayla bir dosyayı silerseniz işiniz çok kolay. Geri dönüşüm kutusuna tıklayıp Restore veya Geri Yükle seçeneği ile dosyaları hemen geri getirebilirsiniz.

Dosyaları Shift+ Delete ile silme alışkanlığınız varsa bunu yapamazsınız. Ancak sildiğiniz dosyalar tamamen temizlenmediği için hala geri getirmek mümkündür ve gayet kolaydır.

Çünkü bir dosyayı sildiğiniz zaman aslında veriler bit ve bit silinmez, sadece bulundukları disk bölümlerinin başına "Burası boştur, yazılabilir" işareti konulur.

Veri kurtarma yazılımları da işaretleri arar, bulur ve daha sonra bölümü detaylı bir şekilde okuyarak silinmiş olan dosyaları bulur ve de kurtarır.

Elbette bunun başarılabilmesi için veri kaybıyla karşılaştığınız zaman hiç vakit kaybetmeden belirli adımları uygulamalısınız.

Format atmayın! Peki ne yapın?

Format atmayın, dosya yazmayın, hatta geçici olarak sökün

 Veri kaybettiğinizde, sisteminizde kritik bir sorun oluştuğunda o sabit diski ilgilendiren hiçbir işlem yapmamalısınız.

Bilgisayarı kullanmaya devam ederseniz Windows boş olarak işaretlenen alanlara yeni veriler yazacağı için kurtarma yazılımlarının başarı şansı düşecektir.

Özellikle ihtiyacınız olan bir dosyanın yeri bulunsa bile, parçaların üzerine yazıldığı için kurtarılan dosya eksik ve bozuk olabilir. Bunu kesinlikle istemediğimiz için de o sabit diski kurtarma yapana kadar kullanmıyoruz. İşi garantiye almak için fiziksel olarak veri ve güç kablolarını sökebiliriz.

Kesinlikle format atmamak, yeniden işletim sistemi kurmamak gerekiyor. Hatta veri kurtarmadan önce temiz bir sabit disk kullanmak ve verileri buraya kurtarmak gerekiyor. Kaybolan verileri aynı sabit diske kurtarmaya çalışırken daha fazla veri kaybetmek mümkündür ve en sık yapılan hatadır.

Kullanıcının yapabileceklerinin sınırları var

Fiziksel hasarla başa çıkmak normal bir kullanıcının imkanlarını aşıyor

 Bu işin biraz daha detayına girecek olursak; veriler sabit disk üzerinde belirli boyutlarda küçük bölümlere yazılır.

Bu dosyaların nereye yazıldığı sabit diskin özel bir alanında bulunan dosya sistemine File Allocation Table'a yani FAT'a kaydedilir. Bunun da hasar gördüğü durumlarda yazılımlar yapılan değişiklikleri analiz edip dosya kurtarabilir, ancak taramalar çok uzun sürer ve cidden sabır işidir.

Mevcut ücretsiz yazılımlar ağır hasar ya da dosya bozulması durumunda verileri kurtaramayabilir. İşte bu gibi durumlarda profesyonel veri kurtarma uygulamaları satın almak, bu işi oldukça pahalıya yapan şirketlere başvurmak ya da her şeyi unutmak gerekir.

Aslında kurtarılamaz veri neredeyse yoktur ama o kadar pahalı ve zor hale gelebilir ki, kurtarmak astarı yüzünden pahalıya gelir. Bu tür işlemleri ancak önemli şirket bilgileri ve devlet sırları haklı çıkartabilir. Rakip şirketlerin ya da düşman devletlerin veri ele geçirmesine karşı diskler fiziksel olarak imha edilir.

Parça değiştirmek diski kurtarır mı?

Toz olmamalı!

 Mekanik arızalarda sabit diskin parçalarını değiştirerek çalışır hale getirmek mümkündür. Ancak yapılan en büyük hata evin ya da ofisin bir odasında sabit diski açmaktır.

Bu işlem çok hassastır, steril, içinde toz olmayan özel bir odada yapılması gerekir ve uzmanlık gerektirir. Birebir aynı model, aynı seri bir sabit diskin parçalarının kullanılması da zorunludur.

Disk tabakasında hasar varsa önceden belirttiğimiz gibi profesyonel müdahalesi gerekir. Verilerin üzerine yazıldıysa manyetik rezonans okunarak, özel mikroskoplar ile veri kurtarılabilir. Ancak belirttiğimiz gibi bunlar sıradan ya da uzman kullanıcıların ötesindeki işlemlerdir.

Bazı teorik yöntemler vardır ancak bunların pratikte uygulamalarına profesyonel şirketlerde bile rastlanılmaz. Ancak bu yöntemleri gizli servisler gibi devlet kurumlarınca kullanıldığına dair teoriler de yok değildir. Şüphelerin sebebi ise daha önce de belirttiğimiz gibi, disklerin fiziksel imhasına yönelik standart Amerikan ordusu uygulaması gibi örneklerdir.

İşte ücretsiz kurtarma yazılımları

Recuva oldukça başarılı bir uygulama

 Şimdi günlük hayatta çok işinize yarayacak olan veri kurtarma yazılımlarını tanıtalım. Bu uygulamalar sabit diski saatlerce tarar ve karşınıza dev gibi listeler çıkartır.

Verilerin bozulma oranlarını, en iyi durumda olanları yani kısacası hangilerinin kurtarılabileceğini gösteren bu uygulamaların kullanımı sabır ister.

Recuva

Ccleaner'ın geliştiricileri tarafından hazırlanan Recuva ile sabit diskinizden, MP3 çalarınızdan veya dijital kameranızın hafıza kartından silinmiş dosyaları kurtarabilirsiniz.

Download: Recuva

Sadece kurtarma değil öncesi de var

Defrag, kayıptan sonra kesinlikle yapılmamaası gereken bir işlemdir

Smart Data Recovery

Sabit diskten bellek kartlarına kadar her türlü platformdan veri kurtarabilen oldukça başarılı bir yazılım olan Smart Data Recovery'nin en büyük artısı ücretsiz olmasıdır.

Download: Smart Data Recovery

Pandora Recovery

Bu yazılım ile çöp kutunuzu boşalttıktan sonra kaybolan dosyaları kolayca geri getirebilirsiniz. Ne kadar çabuk davranırsanız, o kadar başarılı olursunuz.

Download: Pandora Recovery 

Yedeklemek de gerekli

Baştan önlem almak daha zahmetsiz ve daha stressizdir

O&O Diskimage Express
Bütün sabit diskinizi yedekleyip geri getirmenizi sağlayan yararlı bir uygulama. Ancak basit ve ücretsiz sürümü, ücretli satılan sürümünden daha az özelliğe sahip.

Download: O&O Diskimage Express

Magicrescue

Her türlü araçta çalışan bu uygulamanın ne büyük avantajı, veriler hasara uğrasa bile kurtarma yapabilmesi.

Download: Magicrescue

Sonuçta sabit diskinizi düzenli, bakımlı ve yedekli tutun; mümkünse veri kurtarma yazılımlarına işiniz kalmasın.


KAYNAK: Bu Yazı Chip.Com.Tr Adresinden alıntılanmıştır